SlimAcademy
Van Start tot Arts
Supplement 2 Van Start tot Arts 2022-
Geneeskunde | Universiteit Leiden
2022 - 2023
ULGK-600-001 | €11,
Tentamengericht | Overzichtelijke structuur
Sinds 1994 | Beoordeeld met een 8,
Inhoudsopgave
Inhoudsopgave
- Inhoudsopgave
- WG Hoe beweeg je de patiënt
- PD Een patiënt met een pijnlijke schouder
- HC Na de diagnose/follow up, niet schaden: over bijwerkingen en complexe afwegingen
- HC Kwaliteit van zorg
- WG Het kiezen van de juiste behandeling
- HC Wat is gezondheid en ziekte eigenlijk?
- Nawoord
PD Een patiënt met een pijnlijke schouder
Deze samenvatting gaat over ziektes en diagnoses in de praktijk.
ArtroseArtrose is een ziekte waarbij het kraakbeen in een gewricht veranderd. Meestal is er sprake vanslijtage. Veel voorkomende klachten bij artrose zijn pijn en stijfheid in het gewricht, meestal bijhet opstaan of wanneer het gewricht weinig heeft bewogen. Over het algemeen ontstaat artrosein de heup, knie, duim of schouder.
Risicofactoren voor het ontstaan van artrose zijn: ● Geslacht, artrose komt vaker voor bij vrouwen; ● Leeftijd, artrose komt vaker voor bij mensen boven de 45 jaar; ● Overgewicht, dit belast de gewrichten extra; ● Fracturen, bij mensen die eerder een botbreuk hebben gehad komt artrose vaker voor; ● Het hebben van artrose in andere gewrichten.
Ook kan artrose soms ontstaan door: ● Na jaren van activiteiten die zwaar zijn voor de gewrichten, bijvoorbeeld zwaar lichamelijk werk; ● Nadat een gewricht bij een ongeluk beschadigd is; ● Na een andere ziekte van de gewrichten, zoals bijvoorbeeld reumatoïde artritis.
Eventuele adviezen voor mensen met artrose zijn: ● Het gebruik van een wandelstok wanneer iemand last heeft van artrose in de knie of in de heup; ● Wanneer er sprake is van overgewicht bij een patiënt is het aan te raden om af te vallen. Extra lichaamsbeweging zou goed kunnen helpen maar ook gezonder eten. De arts kan een patiënt ook verwijzen naar een diëtist of een leefstijlcoach; ● Verwijs patiënten eventueel door naar de bedrijfsarts. Deze kan eventueel helpen met een verandering in de werkzaamheden. Iemand hoeft dan geen zwaar werk meer te doen maar kan op een kantoor werken.
Wanneer een patiënt veel pijn heeft. zou deze paracetamol kunnen slikken. Werkt dit niet, dankan er een NSAID bij gebruikt worden. Denk hierbij aan ibuprofen, naproxen of diclofenac.
BursitisBursitis is een ontsteking van de slijmbeurs. Bursitis wordt daarom ook wel eenslijmbeursontsteking genoemd. Een slijmbeurs is een soort stootkussentje op kwetsbare plekkenbij een gewricht. Bekende plaatsen waar slijmbeurzen zitten zijn de schouder, elleboog en knie.Bursitis ontstaat meestal door overbelasting. Ook kan het komen door een andere reumatischeaandoening. In zeldzame gevallen komt een bursitis door een infectie.
Tegen de pijn wordt meestal een ontstekingsremmend medicijn (NSAID) voorgeschreven,eventueel in combinatie met paracetamol. Ook kan de arts een injectie geven met eenontstekingsremmend medicijn. Dit werkt sneller dan een NSAID.
ThuisartsKeuzekaarten staan online op de website van thuisarts. Dit zijn handige overzichten die eenarts kunnen helpen bij de besluitvorming over de te kiezen behandeling.
Slim Samengevat!
● Artrose geeft pijn en stijfheid door kraakbeenveranderingen: ○ Risicofactoren zijn het vrouwelijk geslacht, 45-plus zijn, overgewicht en fracturen in de voorgeschiedenis; ○ Tegen de pijn kunnen paracetamol en/of NSAID’s geslikt worden;● Bursitis is een slijmbeursontsteking: ○ Risicofactoren zijn overbelasting, andere reumatische aandoeningen of infectie; ○ Tegen de pijn kunnen paracetamol en/of NSAID’s geslikt worden.
HC Kwaliteit van zorg
De definitie van de kwaliteit van zorg is de mate waarin gezondheid zorg voor individuen ofpopulaties: ● De kans op gewenste gezondheidsuitkomsten vergroot; ● In overeenstemming is met de professionele standaarden/richtlijnen; ● In balans is met de middelen die worden ingezet.De kwaliteit van zorg is gebaseerd op vier domeinen: effectiviteit, doelmatigheid,patiëntveiligheid en patiëntgerichtheid.
EffectiviteitEffectiviteit betekent de mate waarin de zorg bijdraagt aan gewenste gezondheidseffecten(doeltreffendheid). Medisch gezien zijn het effecten van het bestrijden van ziekte op de gevolgenvan de ziekte. In bredere zin zijn het effecten van ziekte en behandeling op de fysieke,emotionele en sociale gesteldheid van de patiënt.
PatiëntveiligheidPatiëntveiligheid betekent het (nagenoeg) ontbreken van (de kans op) aan de patiënttoegebrachte schade (lichamelijk/psychisch) die is ontstaan door het niet volgens deprofessionele standaard handelen van hulpverleners en/of door tekortkoming van hetzorgsysteem. Het is een mate waarin de zorg is afgestemd op de unieke noden, wensen enwaarden van de patiënt, zoals shared decision making.Voorbeelden van patiëntveiligheid uit de praktijk: ● Spoedlijn moet binnen 30 seconden opgenomen worden; ● Triage doktersassistente; ● Infectie preventie; ● VIM systeem; ● Dossiervoering.
DoelmatigheidDoelmatigheid is de mate waarin de gezondheidswinst in verhouding staat tot de beschikbaremiddelen. Doelmatigheid is in drie niveau’s in te delen: ● Microniveau: werken zonder verspilling; ● Mesoniveau: de juiste zorg op de juiste plek; ● Macroniveau: betaalbaarheid en het maken van keuzes in de zorg die wel en niet door de zorgverzekering wordt vergoed.De doelmatigheid in de huisartspraktijk bestaat voornamelijk uit doelmatig voorschrijven,aanvullend onderzoek aanvragen en de juiste zorg op de juiste plek aanbieden (dus als het nodigis de patiënt naar de tweede lijn verwijzen).
PatiëntgerichtheidHuisartsenzorg in Nederland t.o. andere landen scoort zeer hoog op huisarts-patiëntcommunicatie. Veel respondenten (71%) geven aan dat de huisarts de patiënt altijd betrekt bijhet nemen van belangrijke beslissingen over zorg en behandeling. Patiënten zijn meestal zeertevreden over de zorg in Nederland.
Maar hoe kun je nou precies de patiëntentevredenheid meten? Google reviews en Zorgkaartworden meestal gebruikt wanneer patiënten zeer (on)tevreden zijn. Het geeft dus geen concreetbeeld wat de patiënten over het algemeen van de zorg vinden. Om dit te kunnen meten wordt ergebruikt gemaakt van kwantitatieve feedback en kwalitatieve feedback.
Kwantitatieve feedbackKwantitatieve feedback bestaat uit enquêtes/vragenlijsten die patiënten na het consult kunneninvullen. Voordelen zijn dat deze makkelijk in het gebruik zijn en dat hiermee makkelijk groteregroepen patiënten benaderd kunnen worden en ze dus representatief zijn. Ook kan er makkelijkeen indruk gekregen kan worden van het niveau van de kwaliteit, door te vergelijken met anderepraktijken. Wel is het lastig om uitgebreide toelichting te krijgen op scores, waardoor het somsonduidelijk is waar een knelpunt ligt en wat de exacte achtergrond is van de gesignaleerdeknelpunten.
Kwalitatieve feedbackKwalitatieve feedback bestaat uit: ● Focusgroepen, panelgesprekken; ● Wachtkamer interviews; ● Patiënten interviews; ● Mystery guest; ● Wensen/suggestie kaarten; ● Patientenraden.
Volgens de conclusie uit een H&W artikel is een hoge mate van patiënttevredenheidgeassocieerd met hoger gebruik van de gezondheidszorg en hogere kosten, maar ook met eenhogere mortaliteit. Op basis hiervan menen ze dat de waarde van patiënttevredenheid alleen tebeperkt is als maat voor de kwaliteit van zorg.
Hoe word en blijf je een goede dokter?Om een goede dokter te worden, te zijn en te blijven moet je je blijven ontwikkelen, blijven lerenen openstaan voor feedback. Later als werkende arts ga je jezelf ontwikkelen door ervaringen tedelen, feedback op te halen en nascholingen te volgen. Het is ook belangrijk dat je inzicht geeftvan de kwaliteit van de zorg door het zichtbaar te maken (bv. jaarverslag of praktijk certificering).Ook is er sprake van herregistratie om de 5 jaar in het RGS register.
Slim Samengevat!
● Kwaliteit van zorg is gebaseerd op vier domeinen: ○ Effectiviteit: de zorg draagt bij aan vermindering van de effecten van ziekte en behandeling op de fysieke, emotionele en sociale gesteldheid van de patiënt; ○ Patiëntveiligheid: het niet schaden van de patiënt door het volgen van professionele richtlijnen; ○ Doelmatigheid: ■ Microniveau: werken zonder verspilling; ■ Mesoniveau: de juiste zorg op de juiste plek; ■ Macroniveau: betaalbaarheid en vergoeding door verzekeringen; ○ Patiëntgerichtheid: het betrekken van de patiënt bij het medisch proces;● Kwaliteit van zorg wordt via twee methoden gemonitord: ○ Kwantitatieve feedback: enquêtes/vragenlijsten; ○ Kwalitatieve feedback: interviews, suggesties, focusgroepen etc.
Slim Samengevat!
● Er zijn verschillende soorten behandeldoelen mogelijk: ○ Curatieve behandeling; ○ Causale behandeling; ○ Symptomatische behandeling; ○ Preventieve behandeling; ○ Revalidatie; ○ Palliatieve en terminale behandeling;● Evidence based medicine betekent ‘geneeskunde op basis van bewijs’. Hierbij weeg je werkzaamheid, noodzaak, doeltreffendheid, nadelen en kosten tegen elkaar af.
HC Wat is gezondheid en ziekte eigenlijk?
Definitie van ziekteHet is lastig om een duidelijke definitie van ziekte vast te stellen. Iedereen heeft er een anderekijk op en er zijn veel factoren die hierop van invloed zijn. Daarnaast is het deels ook cultureelbepaald. Soms gebeurt het in de loop van de geschiedenis dat dingen die als ziekte wordengezien, later niet meer zo worden gezien. Denk hierbij bijvoorbeeld aan homoseksualiteit. Hetkan ook voorkomen dat het andersom gebeurt. Denk hierbij aan premenstrual dysphoric disorder,restless leg syndrome en disruptive mood dysregulation disorder. Het bestempelen van dingen dievoorheen als normaal werden gezien als nieuwe ziekte noem je medicalisering. Farmaceutischeindustrie en media spelen hierin ook in enige mate een rol. Dit proces heet disease mongering,waarbij de grenzen tussen ziek en niet ziek worden opgerekt om zo een nieuwe afzetmarkt tecreëren.
Er zijn twee vragen die men over ziekte kunnen stellen: 1. Wat is ziekte eigenlijk? 2. Zijn ziektes reëel, objectief en/of constructief?
Deze vragen doen ertoe voor: ● Afbakening medisch domein: onderscheid van behandeling ○ “verbetering” (human enhancement) ● Erkenning: SOLK, CVS...; ● Toegang tot zorg: vb. euthanasie: lijden moet in overwegende mate worden veroorzaakt door medisch classificeerbare aandoening; ● Vergoeding: DBC, verzekering (basispakket, aanvullende verzekering).
De naturalisten zien ziekte als biologisch disfunctioneren (pathofysiologie), daarna wordt er pasbeoordeeld of mensen er last van hebben. Ze vinden dat ziekten objectief bestaan en dat we ersteeds meer over te weten komen. Waar wel verandering in kan optreden, is wanneer een ziekteals een last wordt beschouwd. Deze manier van denken sluit aan bij de huidige gezondheidszorg.
De sociaal constructivisten zien ziekte als een onwenselijkheid van een situatie. Hierbij bepalentijd- en plaatsgebonden ideeën welke ziekten er zijn en wie als ziek wordt gezien. Wanneer eengroot deel van de samenleving iets ervaart als een probleem, wordt dit als ziekte gelabeld. Hierzijn veel maatschappelijke, culturele en politieke aspecten aan verbonden.
Slim Samengevat!
● De visie op wat ziekte is, is veranderlijk;● Het bestempelen van dingen die voorheen als normaal werden gezien als nieuwe ziekte noem je medicalisering;● Disease mongering is het medicaliseren door de farmaceutische industrie om zo een nieuwe markt te creëren;● Het is dus belangrijk om je af te vragen wat ziekte precies is en inhoudt; ○ Naturalisten zien ziekte als biologisch disfunctioneren; ○ Sociaal constructivisten zien ziekte als een onwenselijkheid van een situatie.